mükemmel bir kombinezon öneri ve
çözümlerinizi bekliyorum.
------BU AÇMAZIN NOTASYONUNU YAYINLIYORUM----
1-e3-e4------e5-e3
2-f3-f4-------f5-f3
3-c4-c5------c6-e4
4-b3-b4------b5-b3
5-c2-b2------b3-B1
6-a4-b4------B1-B5
7-c3-c4-------e3-c3
8-g3-g7
---SANAHAT ESERİ BİR VAZO---
Akhilleus ile aias vazo resmi dama oynuyorlar.M.ö 540 dolayları.Siyah fügürlü uslup'da vazo resmi eksekiyaz imzalı Mısır etgisini görmekteyiz.
E.H.Gombrich Sanatın öyküsü Remzi kitabevi
----GÜZEL İZMİRDEN ------
-------BİR MANZARA --------
ALİ ULUSOY GÜZELYALI
---------DAMADA KULANILAN TERİMLER -------
KAYIM : Oyuncuların berabere kalması.
HAMLE .Bir taşın bulunduğu kareden başka bir kareye gitmesine
hamle denir.
taşın elle temasının kesilmesi ile hamle tamamlanmış lur.
AÇILIŞ :Oyunun başlangıcında yapılan en doru hamlelerdir.
açılışta sürekli aynı taşlarla hamle yapılmamalı,en az beş taş çıkıçı yapıl
malı,rakibe çıkış üstünlüğü verilmemelidir.
OYUN ORTASI :Açılış tamamlandıktan sora oyunun ikinci aşaması.
oyunun bu bölümünde kıyasıya bir mücadele olur.Beşinci hamle alınarak rakibe üstünlük sağlanıp,oyunda kazanç yolları aranır.
OYUN SONU : Oyunun üçüncü evresidir.Bu bölümde çok önemli olp,oyun başlagıcında ilk hamleyi yapan oyuncu 5 er taş kaldığında
rakibe taş Kestirmemelidir.Çünkü bağ hamlesini rakibe verir.
oyunu riske sokar.
AÇMAZ :(KOMBİNEZON) Birkaç taş vererek yapılan oyun tekniklerine açmaz denir.Bu oyunları yapmak bilgi birikimi,yetenek,maharet ve teknik ister.Dama oynayan her oyuncu açmazları yapamaz.Büyük açmazları günümüzde uygulayan birçok dama oyuncusunun olduğu
bir gerçekdir.
HURDA : Aztaşlarla yapılan oyun teknikleri.Özellikle oyun sonunda
uygulanır.
POZİSYONEL OYUN : Açık konumlarda açmazların çok kullanıldığı
oyun teknikleri.Oyun zenginliğinin çok olduğu konumlardır.
Damanın tarihine baktıgımızda çağlar boyu var oldugunu,çeşitli evrelerden sonra günümüze dek devam edip geldiğin görüyoruz.Damanın 4000 yıllık bir geçmişi vardır.Ur ve mısır mezarlarında yapılan kazılarda dama ile ilgili kalıntılara raslanılmış,dama fügürleri ve dama tahtaları bulunmuştur.Bir hafıza oyunu olan damayı ,Ur ve Mısır'da o dönemin insanlarının hoşca vakit geçirmek için oynadığı saptanmıştır.Eski çağlarda'da damanın yaygın olarak oynandıgını görmekteyiz.
M.Ö.2000yılında uzakdoğu ve ortadoğ'da damanın oynandığını görüyoruz.Damanın eski Yunan ,Roma ve ortaçağda'da Rönesans döneminde oynandığını avrupa devletlerinin bazılarına ise Haçlı seferlerinden sonra 13.yy'da geldiğini görmekteyiz.Damanın oynanış şekli zaman zaman değişikliğe ugramıştır.Önceleri 20 şer taşla oynanan dama
son40,daha sora'da 70 taşla oynanmış,Bu oyunun oynandığı tahtalar
(masalar)da değişiklige ugramıştır.Günümüzde oynanan dama satranç gibi 64 kareli oyun tahtasında (masasında) oynanmaktadır.Bir birinin aynı olan 16 beyaz 16 siyah olmak üzere 32 taşla oynanır.Bu taşlara fügür de diyebiliriz.
Osmanlı İmparatorluğu döneminde dama,oldukca ihtibar gören
hafıza siporlarının başında geliyordu.O dönemde damaya yön veren damayı bir sanat eseri gibi kullanan ayakkabıcı İbrahim bey,dönemin
padişahı Abdülaziz tarafından görvlendirilerek sarayın damacı başı ünvanını alıştır.Damacıbaşı İbrahim bey ile dönemin diğer meşhur oyuncuları arasında Ethem bey,Derviş Hampar NadirMolla,Halil Paşa
Şakir baba gibi daha niceleri bulunmaktadır.
Dama ile ilgili yazılı eserin az olması damanın yaygınlaşmasını engellemşitir.gelişmesine büyük darbe vurmuştur.Osmanlı döneminde
kitapcı Arakil isimli şahıs 1305 tarihinde iki Risaliye (kitap)çıkarmış o dönemin oyuncularının oyununlarını bu kitapcıklarda toplamış,kaybolmadan günümüze kadar gelmesini sağlamıştır.Kitaplarda yer alan açmazlar engin düşüncenin eseridir.Bir oya gibi işlenerek yapılan bu açmazlar kayıda alınarak edebiyatımıza kazndırılmıştır.Bu dönemde askılı oyun tekniği ile büyük açmazların yapıldıgı ,Bir oyuncu 15 taş vererek rakibin 16 taşını alan büyük açmazları görmekteyiz.Kayıda alınan açmazların dışında'da bir çok açmaz ve hurdalar (az taşla yapılan oyun) kayıt altına alınmadığından kaybolup gitigi ifade edilmektedir.Osmanlı döneminde imkanların kısıtlı olmasına rağmen bir iki eserin yazıldığını görüyoruz. fakat Cumhuriyet döneminde kayıda değer eserleri göremiyoruz.Ata sporumuz olan dama gün geçtikce de yok olmaya doğru gitmektedir.Damanın bu kadar geri kalmasında başlıca etgenler ;
1-Oyunları yazmak için düzenli kuralların olmayışı
2-Yazılı eserlerin az olması
3-Yapılan oyunların kayıt altına alınmaması
4-Matbaanın Osmanlı devletine 200 yıl geç gelmesi
5-Hafıza siporları ile ilğili eserler ile Fikir ve sanat eserlerinin yurt
dışında basılması en önemli etgenlerdendir.
M.S 1514 yılında İspanya'da dama oynandığını ifade eden bazı eserler
bulunbuşrur.19 yy başlarında İngitere'de damanın yaygın olduğunu ;
daha sonraki yılarda diğer ülkelerde' de ilgi topladığını görmekteyiz.O dönemde damayı oynayan fikir adamları ,düşünürler,ünlü padişahlar
devlet adamları,sanata gönül vermiş çok değerli insanlar yaşadıları dönemlerde çok çekişmeli maçlar yapmışlardır.Bu bilgiler Ali ULUSOY
un kitabından alınmıştır
